Przerwy i dylatacje
Czym są przerwy konstrukcyjne?
Przerwy konstrukcyjne to celowo zaprojektowane odstępy lub szczeliny w elementach budowlanych, które umożliwiają ich niezależny ruch. Ich zadaniem jest kompensacja naturalnych zmian w konstrukcji wywołanych przez różne czynniki. Przerwy stosuje się w takich przypadkach jak:
- Ruchy termiczne: Materiały, np. beton czy stal, kurczą się i rozszerzają pod wpływem zmian temperatury. Przerwy zapobiegają pękaniu lub deformacjom.
- Ruchy sejsmiczne: W regionach zagrożonych trzęsieniami ziemi odstępy te absorbują drgania, zmniejszając ryzyko uszkodzeń.
- Ruchy gruntu: Osadzanie się podłoża lub inne zmiany mogą powodować naprężenia – przerwy pozwalają na ich kompensację.
Przerwy konstrukcyjne mogą występować w różnych częściach budynku, takich jak ściany, stropy czy fundamenty. Są to ogólne odstępy umożliwiające ruch, stosowane nie tylko w budownictwie, ale i w innych dziedzinach inżynierii.
Czym są dylatacje konstrukcyjne?
Dylatacje konstrukcyjne to specyficzny rodzaj przerw, które dzielą budynek na oddzielne sekcje, umożliwiając ich niezależny ruch. Są szczególnie istotne w dużych lub złożonych konstrukcjach. Dylatacje projektuje się w takich sytuacjach jak:
- Długie rozpiętości: W dużych budynkach (np. halach czy wieżowcach) ruchy termiczne mogą być znaczne, a dylatacje zapobiegają uszkodzeniom.
- Różne obciążenia: Części budynku poddane różnym siłom osiadają nierównomiernie – dylatacje pozwalają na niezależne ruchy tych sekcji.
- Różne materiały: Gdy w konstrukcji użyto materiałów o odmiennych właściwościach (np. beton i stal), dylatacje zarządzają różnicami w ich zachowaniu.
Dylatacje zazwyczaj przebiegają przez całą wysokość budynku – od fundamentów po dach – i mogą być wypełnione elastycznymi materiałami, np. poliuretanem, aby zapewnić szczelność przy jednoczesnym umożliwieniu ruchu.