Ekspertyza konserwatorska

Ekspertyza konserwatorska nieruchomości, to rodzaj ekspertyza budowlanej, szczegółowe opracowanie, które ocenia stan zachowania obiektu zabytkowego i określa zakres niezbędnych prac konserwatorskich. Ekspertyza konserwatorska dla budynku, nieruchomości zabytkowej to Ekspertyza konserwatorska stanu technicznego obiektu zabytkowego.

Cele ekspertyzy konserwatorskiej

• Dokumentacja stanu zachowania obiektu zabytkowego
• Określenie przyczyn zniszczeń i degradacji
• Opracowanie programu prac konserwatorskich
• Ustalenie kosztorysu prac konserwatorskich
• Uzasadnienie potrzeby przeprowadzenia prac konserwatorskich

Etapy sporządzania ekspertyzy konserwatorskiej

• Rozpoznanie
  • Inwentaryzacja obiektu zabytkowego
  • Badania archiwalne i literature studyjna
  • Oględziny obiektu zabytkowego
  • Badania laboratoryjne (w razie potrzeby)
• Analiza
  • Ocena stanu zachowania obiektu zabytkowego
  • Określenie przyczyn zniszczeń i degradacji
  • Ustalenie wartości historycznej i artystycznej obiektu zabytkowego
• Synteza
  • Opracowanie programu prac konserwatorskich
  • Ustalenie kosztorysu prac konserwatorskich
  • Sformułowanie wniosków i zaleceń

Treść ekspertyzy konserwatorskiej

• Dane ogólne:
  • Nazwa i adres obiektu zabytkowego
  • Właściciel obiektu zabytkowego
  • Autor ekspertyzy
  • Data sporządzenia ekspertyzy
• Opis obiektu zabytkowego:
  • Historia obiektu zabytkowego
  • Charakterystyka architektoniczna i konstrukcyjna obiektu zabytkowego
  • Wartość historyczna i artystyczna obiektu zabytkowego
• Stan zachowania obiektu zabytkowego:
  • Opis zniszczeń i degradacji
  • Przyczyny zniszczeń i degradacji
  • Zdjęcia dokumentujące stan zachowania obiektu zabytkowego
• Program prac konserwatorskich:
  • Zakres prac konserwatorskich
  • Metody i techniki konserwacji
  • Kosztorys prac konserwatorskich
• Wnioski i zalecenia:
  • Propozycje dalszych badań
  • Zalecenia dotyczące użytkowania i utrzymania obiektu zabytkowego

Znaczenie ekspertyzy konserwatorskiej

Ekspertyza konserwatorska jest ważnym dokumentem, który stanowi podstawę do podejmowania decyzji o pracach konserwatorskich przy obiektach zabytkowych. Pozwala ona na ocenę stanu zachowania obiektu zabytkowego, określenie zakresu niezbędnych prac konserwatorskich oraz oszacowanie ich kosztów. Ekspertyza konserwatorska jest również niezbędna do ubiegania się o dofinansowanie prac konserwatorskich ze środków publicznych.

Kto może sporządzić ekspertyzę konserwatorską?

Ekspertyzę konserwatorską może sporządzić osoba posiadająca odpowiednie wykształcenie i doświadczenie w zakresie konserwacji zabytków. Do sporządzenia ekspertyzy konserwatorskiej uprawnione są m.in.:

• Konserwatorzy zabytków z dyplomem ukończonych studiów magisterskich na kierunku konserwacja zabytków
• Historycy sztuki z dyplomem ukończonych studiów magisterskich na kierunku historia sztuki i specjalizacją w zakresie konserwacji zabytków
• Architekci z dyplomem ukończonych studiów magisterskich na kierunku architektura i specjalizacją w zakresie konserwacji zabytków

Podstawa prawna ekspertyz konserwatorskich

Ekspertyzy konserwatorskie w Polsce regulują następujące akty prawne:

Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami

• Art. 33 ust. 2: Właściciel zabytku nieruchomego lub jego użytkownik wieczysty jest obowiązany przeprowadzić badania konserwatorskie, jeżeli zachodzi podejrzenie, że zabytek ulega zniszczeniu lub uszkodzeniu.
• Art. 33 ust. 3: Badania konserwatorskie, o których mowa w ust. 2, przeprowadza się w formie ekspertyzy konserwatorskiej, sporządzonej przez osobę posiadającą odpowiednie kwalifikacje zawodowe.
• Art. 33 ust. 4: Ekspertyza konserwatorska powinna zawierać w szczególności:
  • opis i analizę stanu zachowania zabytku;
  • określenie przyczyn zniszczeń lub uszkodzeń zabytku;
  • program prac konserwatorskich;
  • kosztorys prac konserwatorskich.
• Art. 33 ust. 5: Ekspertyza konserwatorska stanowi podstawę do wydania pozwolenia na prowadzenie prac konserwatorskich przy zabytku.

Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie przygotowania i przeprowadzania badań konserwatorskich zabytków nieruchomych

• Określa szczegółowe wymagania dotyczące sporządzania ekspertyzy konserwatorskiej:
  • Zakres badań konserwatorskich, które należy przeprowadzić.
  • Metody i techniki badawcze, które należy stosować.
  • Treść ekspertyzy konserwatorskiej.
  • Kwalifikacje zawodowe osoby, która może sporządzić ekspertyzę konserwatorską.

Inne akty prawne

• Ustawa o prawie budowlanym: Określa obowiązki właściciela lub użytkownika wieczyстого zabytku w zakresie utrzymania zabytku w należytym stanie.
• Kodeks cywilny: Określa ogólne zasady dotyczące ochrony dóbr i zapobiegania szkodom.

Ocena stanu technicznego budynku to kompleksowe badanie, którego celem jest określenie jego kondycji i identyfikacja wad lub usterek konstrukcyjnych. Przeprowadza ją wykwalifikowany rzeczoznawca budowlany, który na podstawie oględzin obiektu i analizy dokumentacji technicznej sporządza szczegółowy raport.

Ekspertyza hydrotechniczna to rodzaj ekspertyzy budowlanej wykonanej przez biegłego hydrotechnika o specjalności budownictwo wodne i hydrotechnika.