Metody zabezpieczenia osuwiska
Metody zabezpieczenia osuwiska określone są w instrukcjach ITB oraz w normach branżowych. Przyczyny powstania osuwisk i materiały i techniki zabezpieczenia i stabilizacji skarp i osuwisk - zalecenia i rozwiązania geotechniczne.
Przyczyny powstania osuwisk są różnorakie i mogą być naturalne lub antropogeniczne. Do przyczyn naturalnych należą:
- Nachylenie terenu - osuwiska najczęściej powstają na stokach o nachyleniu powyżej 30°.
- Właściwości gruntu - osuwiska są bardziej prawdopodobne w gruntach o niskiej spójności, takich jak piaski lub iły.
- Wody gruntowe - wzrost poziomu wód gruntowych może spowodować nasiąknięcie gruntu i jego utratę spójności.
- Zmiany klimatyczne - zmiany klimatu mogą prowadzić do zwiększenia intensywności opadów deszczu, co może zwiększyć ryzyko osuwisk.
Do przyczyn antropogenicznych należą:
- Wycinka drzew - drzewa wzmacniają skarpy poprzez swoje korzenie. Ich wycinka może osłabić skarpę i zwiększyć ryzyko osuwisk.
- Inżynieria lądowa - budowa dróg, budynków i innych obiektów może zaburzyć równowagę sił działających na skarpę i zwiększyć ryzyko osuwisk.
Jak zabezpieczyć osuwisko gruntowe?
Metody zabezpieczenia osuwisk można podzielić na dwie główne grupy:
- Metody doraźne stabilizujące osuwisko - które polegają na zatrzymaniu lub spowolnieniu ruchu osuwiska.
- Metody likwidujące osuwisko - które polegają na usuwaniu osuwiska z powierzchni ziemi.
Metody stabilizacji osuwiska obejmują:
- Umocnienia skarp - takie jak mury oporowe, schody oporowe lub sekwencje oporowe. Umocnienia skarp wzmacniają skarpę i zmniejszają jej skłonność do osuwisk.
- Iniekcje cementu lub żywicy do gruntu - które wzmacniają grunt i zmniejszają jego skłonność do osuwisk.
- Usuwanie przyczyn osuwiska - takich jak nadmierne nawodnienie gruntu lub uszkodzenie skarpy.
Metody likwidujące osuwiska obejmują:
- Wykopanie osuwiska - które polega na wykopaniu osuwiska i odłożeniu go w bezpiecznym miejscu.
- Rozdrobnienie osuwiska - które polega na rozdrobnieniu osuwiska na mniejsze fragmenty i ich wywozie.
Wybór metody zabezpieczenia osuwiska czy wzmacniania skarp powinien być uzależniony od rodzaju osuwiska, stopnia jego zaawansowania oraz wymaganych parametrów wytrzymałościowych.
Zalecenia ITB w zakresie zabezpiecznenia osuwiska
Dwie instrukcje ITB mówią o metodach zabezpieczenia osuwiska:
- Instrukcja ITB I-149:2018 "Ochrona przed osuwiskami"
- Instrukcja ITB I-150:2018 "Zabezpieczanie osuwiskowe"
Instrukcja ITB I-149:2018 jest najnowszym opracowaniem Instytutu Techniki Budowlanej dotyczącym ochrony przed osuwiskami. Zawiera ona szczegółowe informacje na temat metod zabezpieczenia, w tym:
- Metody stabilizujące osuwisko, które polegają na zatrzymaniu lub spowolnieniu ruchu osuwiska. Do metod przedsuwających się osuwisk należą:
- Umocnienia skarp, takie jak mury oporowe, schody oporowe lub sekwencje oporowe.
- Iniekcje cementu lub żywicy do gruntu, które wzmacniają grunt i zmniejszają jego skłonność do osuwisk.
- Usuwanie przyczyn osuwiska, takich jak nadmierne nawodnienie gruntu lub uszkodzenie skarpy.
- Metody likwidujące osuwisko, które polegają na usuwaniu osuwiska z powierzchni ziemi. Do metod likwidujących osuwiska należą:
- Wykopanie osuwiska, które polega na wykopaniu osuwiska i odłożeniu go w bezpiecznym miejscu.
- Rozdrobnienie osuwiska, które polega na rozdrobnieniu osuwiska na mniejsze fragmenty i ich wywozie.
I
nstrukcja ITB I-150:2018 jest nieco starsza, ale nadal aktualna i zawiera wiele cennych informacji na temat zabezpieczenia osuwiskowego. W zakresie zabezpieczenia osuwiskowego instrukcja ta zawiera informacje na temat:
- Metod przedsuwających się osuwisk, w tym:
- Umocnienia skarp, np. z wykorzystaniem geokraty na skarpy albo biowłóknina
- Wtryskiwanie cementu lub żywicy do gruntu
- Metod likwidujących osuwiska, w tym:
- Wykopanie osuwiska
- Rozdrobnienie osuwiska
Oprócz instrukcji ITB, informacje na temat metod zabezpieczenia osuwiska można znaleźć w:
- Normach PN-EN, takich jak:
- PN-EN 1997-1:2004 "Eurokod 7: Projektowanie geotechniczne - Część 1: Zasady ogólne"
- PN-EN 1997-2:2004 "Eurokod 7: Projektowanie geotechniczne - Część 2: Obszary zagrożone osuwiskami"
- Przepisach techniczno-budowlanych**, takich jak:
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 16 lipca 2003 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2022 r. poz. 1562)
Wybór metody zabezpieczenia osuwiska powinien być uzależniony od rodzaju osuwiska, stopnia jego zaawansowania oraz wymaganych parametrów wytrzymałościowych.
Geokrata komórkowa to geosyntetyk z tworzywa sztucznego, najczęściej polietylenu o wysokiej gęstości (geokrata PEHD / HDPE). Geokrata składa się z połączonych ze sobą taśm, które tworzą trójwymiarową strukturę w kształcie plastra miodu.
więcej »Metody umocnienia skarp opisane są w instrukcjach ITB oraz w normach branżowych.
więcej »Geosiatki na skarpy
Geosiatka to materiał geosyntetyczny, który jest używany w wielu zastosowaniach budowlanych, w tym do wzmocnienia skarp. Geosiatki na skarpy to materiały wykonane z włókien syntetycznych lub z naturalnych włókien roślinnych, które są ułożone w regularne wzory. Geosiatki są bardzo wytrzymałe, a jednocześnie elastyczne, co pozwala na ich dopasowanie do różnych kształtów i konfiguracji skarp.
Geosiatki na skarpach są stosowane w celu wzmocnienia i utrzymywania stabilności stromych zboczy, a także do zapobiegania erozji gleby. Geosiatki są umieszczane na powierzchni skarpy, a następnie pokrywane ziemią i roślinami. Geosiatka pozwala na zwiększenie tarcia pomiędzy ziemią a geosiatką, co prowadzi do zwiększenia wytrzymałości i stabilności skarpy.
Geosiatki są również wykorzystywane w innych zastosowaniach budowlanych, takich jak budowa dróg, lotnisk, kanałów i innych obiektów inżynieryjnych. W tych zastosowaniach, geosiatki są stosowane do wzmocnienia podłoża i zapobiegania osiadaniu, a także do zapobiegania erozji w czasie trudnych warunków atmosferycznych.
Ważnym aspektem stosowania geosiatek jest ich trwałość i odporność na czynniki atmosferyczne. Geosiatki muszą być odporne na promieniowanie UV, wodę, chemikalia i inne czynniki, aby utrzymać swoje właściwości przez długi czas. Dlatego też, wybierając geosiatkę do zastosowania na skarpach lub w innych zastosowaniach budowlanych, należy kierować się jakością i trwałością materiału.
Geosiatki do stabilizacji skarpy i do ochrony przeciewerozyjnej, to skuteczna metoda umocnienia skarp, zabezpieczenia osuwiska i zabezpieczenie skarp nasypów i wykopów.
