Wymagania akustyczne stawiane budynkom i ich elementom

Uwzględniona w polskich przepisach budowlanych Dyrektywa UE nr 89/106/EEC stawia 6 podstawowych wymagań w stosunku do właściwości użytkowych budynków.

Dotyczą one:

• nośności i stateczności,
• bezpieczeństwa pożarowego,
• higieny zdrowia i środowiska,
• bezpieczeństwa użytkowania, ochrony przed hałasem,
• oszczędności energii i izolacyjności termicznej.

Wymagania akustyczne ujęte są jako wymagania podstawowe nr 5 „Ochrona przed hałasem” i rozwinięte w Dokumencie Interpretacyjnym do Dyrektywy UE. W Polsce wymagania prawne w zakresie ochrony przed hałasem w budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej zostały ujęte w:

1. Ustawie Prawo Budowlane.

Za dyrektywą UE, ustawa wprowadza zestaw wymagań użytkowych, jakim powinny odpowiadać budynki – w tym ochronę przed hałasem, uzupełniając wymagania akustyczne w zakresie ochrony przed drganiami odbieranymi w sposób bierny przez człowieka znajdującego się w budynku; ochrona przed hałasem mieści się także w zakresie obowiązku ochrony interesów osób trzecich w procesie projektowania, wykonywania i eksploatacji obiektu budowlanego.

2. Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 12.04.2002r.

W sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zagadnieniu ochrony przed hałasem i drganiami poświęcony jest dział IX, w którym określono zakres i sposób ochrony budynku i jego otoczenia, ze wskazaniem na wymagania akustyczne ujęte w normach technicznych. Istotę wymagań w ochronie przeciwdźwiękowej i przeciwdrganiowej bardzo dobrze oddaje § 325 (zamieszczony jako pierwszy w dziale IX), który brzmi: „Budynek i urządzenia z nim związane powinny być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby poziom hałasu, na który będą narażeni użytkownicy lub ludzie znajdujący się w ich sąsiedztwie, nie przekraczał poziomu stanowiącego zagrożenie dla ich zdrowia, a także umożliwiał im pracę, odpoczynek i sen w zadowalających warunkach”. Sformułowanie to jest bardzo bliskie definicji wymagania podstawowego nr 5 „Ochrona prze hałasem” wg Dyrektywy 9/1006 EEC. Aby nadać techniczny sens temu wymaganiu w Rozporządzeniu wyszczególniono szereg zagadnień, które muszą być uwzględnione przy projektowaniu budynku:

• odpowiednia ze względów akustycznych lokalizacja budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej: zalecenie sytuowania w miejscach najmniej narażonych na występowanie hałasów i drgań,
• zmniejszenie zagrożenia budynku hałasem i drganiami – przez zachowanie odległości między źródłami hałasów i drgań a budynkami z pomieszczeniami wymagającymi ochrony przed zewnętrznym hałasem i drganiami, a także stosowanie odpowiednich zabezpieczeń wibroakustycznych w postaci odpowiedniego ukształtowania budynku, stosowania elementów amortyzujących drgania oraz osłaniających i ekranujących przed hałasem, a także racjonalnego rozmieszczenia pomieszczeń w budynku, przy czy stopień ochrony powinien odpowiadać Polskim Normom, określającym dopuszczalne poziomy hałasu w pomieszczeniach oraz określającym zasady oceny wpływu drgań na ludzi w budynkach,
• odpowiednie właściwości akustyczne przegród wewnętrznych i zewnętrznych w budynku,
• jakość akustyczna stosowanych w budynku urządzeń stanowiących techniczne wyposażenie budynku,
• zabezpieczenia przeciwdźwiękowe i przeciwdrganiowe w instalacjach – ograniczające powstawanie hałasów i drgań oraz rozprzestrzeniania się ich w budynku i przenikania do otoczenia budynku.

Załącznik do rozporządzenia „Wykaz Norm Polskich przywołanych w rozporządzeniu” podaje następujące normy odnoszące się do Działu IX „Ochrona przed hałasem i drganiami”:

• PN-87/B-02151.02, „Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach”, określa dopuszczalne poziomy hałasu przenikającego do pomieszczeń podlegających ochronie akustycznej,
• PN-B-02151-3:1999, „Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach i izolacyjność akustyczna elementów budowlanych. Wymagania”, określa minimalne właściwości akustyczne przegród wewnętrznych i zewnętrznych w budynku,
• PN-88/B-02171, „Ocena wpływu drgań na ludzi w budynkach”, określa dopuszczalne poziomy drgań przenoszonych na konstrukcję budynku i odbieranych w sposób bierny przez człowieka przebywającego w budynku.

Zestaw zagadnień wymienionych w Rozporządzeniu, które powinny być uwzględnione przez projektanta budynku stanowi listę problemów dotyczących ochrony przeciwdźwiękowej i przeciwdrganiowej budynku wraz z ogólnym wskazaniem sposobów ich rozwiązania. Zgodnie z tym zestawieniem powinien być analizowany projekt każdego budynku i oceniane skutki akustyczne przyjętych rozwiązań.