Zbrojenie gruntu

Zbrojenie gruntu to zbiór technologii i metod, które służą poprawieniu właściwości mechanicznych gruntów poprzez wprowadzenie elementów wzmacniających. Systemy te znajdują zastosowanie zarówno w geotechnice, jak i w budownictwie ogólnym oraz drogowym. Dzięki nim możliwe jest zwiększenie nośności podłoża, ograniczenie osiadania, poprawa stabilności nasypów, fundamentów, ścian oporowych oraz wzmacnianie wykopów i skarp.

Zbrojenie gruntu jest unormowane dokumentem: Instrukcja ITB nr 429/2007, zatytułowana "Projektowanie konstrukcji oporowych, stromych skarp i nasypów z gruntu zbrojonego", określa zasady projektowania konstrukcji zbrojonych gruntem. Instrukcja ta jest oparta na zasadach geotechniki i uwzględnia najnowsze badania naukowe w zakresie zbrojenia gruntu.

Cele zbrojenia gruntu

• Poprawa nośności gruntu: Wzmocnienie rozkładu obciążeń z przenoszeniem sił na większą powierzchnię, co umożliwia projektowanie bardziej wymagających konstrukcji.

• Redukcja osiadań i deformacji: Zminimalizowanie ryzyka niekontrolowanych osiadań oraz poprawa integralności masy gruntowej poprzez tworzenie wewnętrznego szkieletu.

• Stabilizacja wykopów, nasypów i skarp: Zapewnienie spójności gruntów przy budowie ścian oporowych, umocnieniach nasypów oraz przy wykopach i skarpach, gdzie występuje ryzyko osuwisk.

• Izolacja i separacja warstw gruntowych: Utrzymanie właściwej struktury wyrobiska budowlanego, zapobiegając mieszaniu się materiałów gruntowych o różnej charakterystyce.

Technologie i materiały stosowane przy zbrojeniu gruntu

Wśród najczęściej stosowanych rozwiązań wyróżniamy:

• Geosyntetyki:

  • Geotkaniny i geowłókniny: Służą jako warstwa separacyjna i filtracyjna, poprawiając przyczepność między warstwami gruntu, a także umożliwiając przepływ wody.

  • Geosiatki: Specjalistyczne siatki o regularnych oczkach, które zapewniają wysoką wytrzymałość na rozciąganie i umożliwiają równomierne rozłożenie obciążeń.

    • Geosiatka do zbrojenia gruntu, np. Geosiatka POLGRID BX

  • Geokraty komórkowe (geokraty): Tworzą trójwymiarową strukturę komórkową, która mechanicznie „zamyka” grunt, poprawiając jego nośność i ograniczając przemieszczenia.

  • Geokompozyty: Łączą w sobie różne rodzaje geosyntetyków – na przykład geotkaniny z geogridami – aby osiągnąć synergiczne działanie filtracji, drenażu, separacji i wzmacniania podłoża.

• Tradycyjne metody wzmacniające:

  • Kolumny skalne (stone columns) oraz pali muszlowe: Stosowane szczególnie w gruntach o niskiej nośności, gdzie polegają na wstawianiu wyspecjalizowanych elementów w celu poprawy przenoszenia obciążeń.

  • Iniekcje żywic i metody chemiczne: Pozwalają na wiązanie cząstek gruntu oraz zwiększenie jego spójności przy zastosowaniu odpowiednich dodatków chemicznych.

 

Zastosowania w budownictwie ogólnym i drogowym

W budownictwie ogólnym

• Fundamenty: Zbrojenie gruntu pod fundamentami budynków zwiększa nośność podłoża i minimalizuje nierównomierne osiadanie, co wpływa na długoterminową stabilność konstrukcji.

• Ściany oporowe: Wzmacnianie gruntu za pomocą geosyntetyków stosuje się do budowy murów oporowych oraz do stabilizacji wykopów, co zapobiega osuwiskom i degradacji masy gruntowej.

• Umocnienia nasypów i skarp: Zintegrowane systemy geosyntetyczne, takie jak geogrids i geocells, stabilizują nasypy, ograniczają erozję i poprawiają spójność zboczy.

W budownictwie drogowym

• Podbudowy dróg: Zbrojenie cienkiej warstwy podbudowy przy użyciu geosyntetyków umożliwia bardziej równomierne rozłożenie obciążeń, co przekłada się na dłuższą żywotność nawierzchni drogowych.

• Wzmacnianie nasypów drogowych: Systemy z geosyntetykami redukują ryzyko powstawania lokalnych osiadań oraz pęknięć w wyniku intensywnego ruchu oraz zmiennych warunków klimatycznych.

• Rehabilitacja istniejących dróg: Wprowadzenie geosyntetyków w ramach remontów poprawia stabilność podłoża i chroni przed ponownym pojawieniem się defektów konstrukcyjnych.

Wytyczne ITB w zakresie zbrojenia gruntu

Zgodnie z Instrukcją ITB nr 429/2007, zbrojenie gruntu może być stosowane w celu zwiększenia jego wytrzymałości i stabilności. Zbrojenie gruntu może być wykonane z różnych materiałów, w tym:

• Geosyntetyki: Geosyntetyki to materiały syntetyczne, które są stosowane do wzmocnienia gruntu. Geosyntetyki mogą być wykonane z polipropylenu, polietylenu lub poliesteru, georuszt do zbrojenia gruntu, np. Georuszt jednokierunkowy POLGRID UX
• Geosiatki: Geosiatki to geosyntetyki o strukturze siatki. Geosiatki są stosowane do zwiększenia wytrzymałości gruntu na rozciąganie. Do tej grupy materiałów należą płaskie geosiatki do zbrojenia gruntu oraz materiały przestrzenne - geokraty komórkowe.
• Geomaty: Geomaty to geosyntetyki o strukturze płaskiej. Geomaty są stosowane do zwiększenia wytrzymałości gruntu na ściskanie i odporności na ścieranie.
• Geomembrany: Geomembrany to geosyntetyki o strukturze monolitycznej. Geomembrany są stosowane do zapobiegania przedostawaniu się wody do gruntu.

Instrukcja ITB nr 429/2007 określa szczegółowe zasady projektowania zbrojenia gruntu w zależności od rodzaju konstrukcji i warunków gruntowych. Instrukcja ta uwzględnia również wpływ zbrojenia gruntu na jego właściwości fizyczne i mechaniczne.

Wycią zaleceń Instrukcji ITB nr 429/2007 dotyczących zbrojenia gruntu:

• Zbrojenie gruntu powinno być stosowane w celu zwiększenia jego wytrzymałości i stabilności.
• Zbrojenie gruntu powinno być dostosowane do rodzaju konstrukcji i warunków gruntowych.
• Zbrojenie gruntu powinno być wykonane z materiałów o odpowiednich właściwościach fizycznych i mechanicznych.
• Zbrojenie gruntu powinno być zaprojektowane w taki sposób, aby zapewnić wymaganą wytrzymałość i stabilność konstrukcji.

Instrukcja ITB nr 429/2007 jest podstawowym dokumentem, który powinien być stosowany przy projektowaniu konstrukcji zbrojonych gruntem. Instrukcja ta zapewnia, że konstrukcje zbrojone gruntem są bezpieczne i niezawodne.

Długoterminowa wytrzymałość geosyntetyków do zbrojenia gruntu

Norma ITB 429/2007 określa zasady projektowania konstrukcji zbrojonych gruntem. Norma ta określa również wymagania dotyczące wytrzymałości geosyntetyków do zbrojenia gruntu.

Zgodnie z normą ITB 429/2007, długoterminowa obliczeniowa wytrzymałość na rozciąganie geosyntetyków do zbrojenia gruntu powinna być określona na podstawie wyników badań długoterminowych. Badania długoterminowe powinny być prowadzone zgodnie z normą EN ISO 10319.

Norma ITB 429/2007 określa, że długoterminowa obliczeniowa wytrzymałość na rozciąganie geosyntetyków do zbrojenia gruntu powinna być zmniejszona o 20% w stosunku do wytrzymałości krótkoterminowej. Oznacza to, że jeśli wytrzymałość krótkoterminowa geosyntetyka wynosi 100 kN/m, to jego długoterminowa obliczeniowa wytrzymałość na rozciąganie powinna wynosić 80 kN/m.

Norma ITB 429/2007 dopuszcza możliwość zmniejszenia długoterminowej obliczeniowej wytrzymałości na rozciąganie geosyntetyków do zbrojenia gruntu o więcej niż 20%, jeśli przeprowadzono badania długoterminowe, które wykazały, że zmniejszenie to jest uzasadnione.

Kontrola długoterminowej wytrzymałości geosyntetyków do zbrojenia gruntu jest ważna, aby zapewnić, że geosyntetyki zachowają swoją wytrzymałość przez cały okres eksploatacji konstrukcji.

Siatki do zbrojenia gruntu

Siatki do zbrojenia podbudowy drogowej powinny być wykonane z chemicznie zespolonych włókien, tworzących płaskie, podłużne przeplatane sploty. Konstrukcje wytłaczanych, wycinanych lub rozciąganych płyt z tworzyw sztucznych są niezalecane z powodu ich nadmiernego wydłużenia natychmiastowego oraz specyficznych właściwości. Geosiatki powinny być aktywowane do działania bezpośrednio po ich instalacji, co oznacza, że powinny być układane z jednorodnym naciągiem wzdłużnym. Aby zapewnić odpowiednią siłę naciągu, nie zaleca się stosowania konstrukcji sztywnych, łączonych za pomocą zgrzewania lub spawania w węzłach.

Istotne parametry siatek drogowych do zbrojenia gruntu oraz sposób kontroli jakości siatek do zbrojenia gruntu określa norma EN ISO 10319. Norma EN ISO 10319 określa metody badań do oceny właściwości geosyntetyków, w tym geosiatek. Norma ta dotyczy geosiatek wykonanych z polimerów, takich jak polipropylen, polietylen lub poliester. Norma EN ISO 10319 określa następujące metody badań do kontroli jakości siatek do zbrojenia gruntu:

• Wytrzymałość na rozciąganie: Metoda ta służy do określenia wytrzymałości siatki na rozciąganie. Wytrzymałość na rozciąganie jest określana poprzez zastosowanie siły rozciągającej do próbki siatki i pomiar jej wydłużenia.
• Wytrzymałość na rozdarcie: Metoda ta służy do określenia wytrzymałości siatki na rozdarcie. Wytrzymałość na rozdarcie jest określana poprzez zastosowanie siły rozrywającej do próbki siatki i pomiar jej szerokości pęknięcia.
• Wytrzymałość na ściskanie: Metoda ta służy do określenia wytrzymałości siatki na ściskanie. Wytrzymałość na ściskanie jest określana poprzez zastosowanie siły ściskającej do próbki siatki i pomiar jej odkształcenia.
• Odporność na promieniowanie UV: Metoda ta służy do określenia odporności siatki na promieniowanie UV. Odporność na promieniowanie UV jest określana poprzez narażenie próbki siatki na promieniowanie UV przez określony czas i pomiar jej wytrzymałości na rozciąganie.
• Odporność na ścieranie: Metoda ta służy do określenia odporności siatki na ścieranie. Odporność na ścieranie jest określana poprzez narażenie próbki siatki na ścieranie przez określony czas i pomiar jej wytrzymałości na rozciąganie.
• Wytrzymałość krótkoterminowa na rozciąganie UTS, wzdłuż
• Wytrzymałość krótkoterminowa na rozciąganie UTS, w poprzek
• Wydłużenie przy sile równej deklarowanej wytrzymałości krótkoterminowej na rozciąganie (UTS) wzdłuż
• Wydłużenie przy sile równej deklarowanej wytrzymałości krótkoterminowej na rozciąganie (UTS) w poprzek
• Surowiec i poziom ochrony - PVA, PP, PET, HDPE, włókno szklane

Norma EN ISO 10319 określa również wymagania dotyczące próbek do badań. Próbki powinny być reprezentatywne dla partii siatki, z której będą wykonane konstrukcje.

Geowłókniny separacyjne stosowane w podbudowach drogowych

Wymagania i zasady stosowania geowłókniny separacyjnej w celu zbrojenia gruntu i wzmocnienia podbudowy drogowej określaja instrukcja ITB oraz normy EN ISO 10319 oraz EN ISO 13433 oraz EN ISO 12236 oraz EN ISO 11058 oraz EN ISO 12956 oraz EN 13719.

Wymagania i zasady stosowania geowłókniny separacyjnej w celu zbrojenia gruntu i wzmocnienia podbudowy drogowej są określone w następujących dokumentach:

• Instrukcja ITB nr 429/2007, zatytułowana "Projektowanie konstrukcji oporowych, stromych skarp i nasypów z gruntu zbrojonego"
• Norma EN ISO 10319, określa metody badań do oceny właściwości geosyntetyków, w tym geowłóknin
• Norma EN ISO 13433, określa wymagania dotyczące geowłóknin do drenażu
• Norma EN ISO 12236, określa wymagania dotyczące geowłóknin do wzmocnienia podłoża
• Norma EN ISO 11058, określa wymagania dotyczące geowłóknin do separacji
• Norma EN ISO 12956, określa wymagania dotyczące geowłóknin do ścieżek rowerowych
• Norma EN 13719, określa wymagania dotyczące geowłóknin do wzmocnienia nasypów

Instrukcja ITB nr 429/2007 określa, że geowłóknina separacyjna powinna być stosowana w celu:

• Zapobiegania mieszaniu się warstw gruntu o różnych właściwościach
• Zapobiegania przemieszczaniu się gruntu
• Zapobiegania przenikaniu wody przez warstwy gruntu
• Poprawa nośności podłoża

Przykładowe SST

• SST - zbrojenie gruntu poprzez wykonanie materaca z geosyntetyków
• SST - mury oporowe z gruntu zbrojonego

Norma EN ISO 10319 określa następujące wymagania dotyczące geowłóknin separacyjnych:

• Odporność na rozciąganie: Geowłóknina separacyjna powinna mieć wytrzymałość na rozciąganie co najmniej 10 kN/m.
• Odporność na rozdarcie: Geowłóknina separacyjna powinna mieć wytrzymałość na rozdarcie co najmniej 100 N/m.
• Odporność na promieniowanie UV: Geowłóknina separacyjna powinna być odporna na działanie promieniowania UV przez co najmniej 10 lat.
• Odporność na ścieranie: Geowłóknina separacyjna powinna być odporna na ścieranie.

Normy EN ISO 13433, EN ISO 12236, EN ISO 11058, EN ISO 12956 i EN 13719** określają dodatkowe wymagania dotyczące geowłóknin separacyjnych, które są stosowane w określonych zastosowaniach.

Przykłady zastosowania geowłókniny separacyjnej:

• Wzmocnienie skarp i nasypów
• Wzmocnienie podbudowy drogowej
• Geowłókniny w konstrukcjach drogowych
• Drenaż
• Ścieżki rowerowe

Zastosowanie geowłókniny separacyjnej pozwala na uzyskanie następujących korzyści:

• Zwiększona stabilność konstrukcji
• Zmniejszone ryzyko erozji
• Zmniejszone koszty budowy

Geowłóknina separacyjna jest zatem ważnym materiałem, który może być stosowany w różnych zastosowaniach w budownictwie.

Geosyntetyki do zbrojenia gruntu

• Polgrid BX
• Geokrata np. Geomaxx
• Georuszt o sztywnych węzłach

Technologie oparte na geosyntetykach, takie jak geotkaniny, geogrids, geocells czy systemy zbrojeniowe hybrydowe, pozwalają na elastyczne podejście do projektów, dostosowywane do specyfiki gruntu, obciążeń oraz wymagań konstrukcyjnych. W rezultacie zbrojenie gruntu stanowi efektywne rozwiązanie gwarantujące długotrwałą stabilność infrastruktury budowlanej i drogowej.

Geowłóknina drogowa w dobrej cenie z dostawą na budowę. Geosyntetyk wykonany z polipropylenu lub poliestru, materiał syntetyczny, używany w budownictwie drogowym w celu wzmocnienia i stabilizacji gruntu. Szerokości rolek od 1 do 6 m, gramatury od 100 do 600 g/m2.

Geokrata komórkowa to geosyntetyk z tworzywa sztucznego, najczęściej polietylenu o wysokiej gęstości (geokrata PEHD / HDPE). Geokrata składa się z połączonych ze sobą taśm, które tworzą trójwymiarową strukturę w kształcie plastra miodu.

Zbrojenie nadpalowe w konstrukcjach inżynieryjnych i geotechnicznych to specjalistyczna technika stosowana w budownictwie, zwłaszcza w przypadku konstrukcji posadowionych na gruntach słabych lub niestabilnych. Polega ona na ułożeniu warstwy geosyntetyku (zazwyczaj geosiatki lub geokraty) bezpośrednio nad głowicami pali lub kolumn, które przenoszą obciążenia z konstrukcji nadziemnej i ma postać tzw. materaca geosyntetycznego.